Page 106 - INOVASYON DERGISI SAYI 30
P. 106

NOBEL 2024 SÖYLEŞİLERİ     PROF DR. MUHAMMET TOPRAK


        enerji bölümü var. Onların yaptığı                      teknik üniversitelerden biri burası

        şeyler, ısı teknolojileri ya da ısı                     açıkçası. Ve tacı olan, kraliyet
        değişim teknolojileri, iklimlendirme                    kökenli bir üniversite. O yüzden
        mekanizmaları. Ve bu konuda                             taç var, başka bir üniversitede taç
        KTH nın dünyadaki gelişimlere                           yok İsveç’te. KTH de K da Kungliga
        çok büyük katkısı var. Buradaki                         yani kraliyet demek. Tarihi olarak

        birkaç profesör bu teknolojiyi 30-                      buranın krallarından biri tarafından
        40 yıl önce başlatıp ve çok büyük                       başlatılan ve o zamanlar tabi
        seviyelere gelmesine sebep oldu.                        ki metalurji, İsveç’in en önemli
        Uygulamalı fizik, bizim tarafımızda                     zenginliklerinden biri maden
        birkaç şeyden bahsettim zaten.                          kaynakları. İlk başlayan bölüm

        Bir kampüsümüz de Solna da var.                         de bu sebepten dolayı metalurji.
        Orada da daha çok ortak olarak,                         Buradaki metalurji bölümünde
        biyolojik görüntüleme çalışıyor.                        çok güzel gelişmeler var. Bunlar
        Mesela bir hücrenin iç yapısını,                        hem teorik olarak bir hesaplama
        içindeki bütün mekanizmaları alt                        alt yapısı geliştirdiler. Ve bununla

        yapıları nasıl görüyorsunuz. Histoloji                  olmayan yapıları tahmin
        denilen değişik organelleri değişik                     edebiliyorlar. Termodinamik
        renklerle dekore edebilme, onları                       olarak kararlı mı kararsız mı, eğer
        görüntüleme, malzemenin veya bir                        kararlıysa değişik metotlarla onları
        iyonun herhangi bir yerden başka                        sentezleyebiliyorlar. Yani tabiatta

        bir yere nasıl transfer edildiğini                      bizim daha önce tanımadığımız
        mikroskop altında görüntüleme                           bilmediğimiz alaşımları teorik
        yapılabilen geliştirilmiş bir merkez                    tahmin edip gerçekleştirebilmek…
        var orada. Ve o merkezde bu                             Ve bu da çok büyük bir
        tür görüntülemeler çok güzel                            şey aslında. Bir şeyin olup

        yapılabilmekte. Mesela proteinler                       olamayacağını bilmeden binlerce
        hücrelerle veya virüslerle nasıl                        deney yapmanın bir anlamı yok.
        etkileşiyor, bunları anlayabilmek                       Ama termodinamik açısından
        için üç boyutlu TEM denilen                             olabileceğini ispatlayabiliyorsanız,
        atomik seviyede çözünürlüklü                            deneysel yolları geliştirip onu da

        mikroskoplar var. Onlarla mesela                        elde edebiliyorsunuz. Bu konudaki
        moleküllerin üç boyutlu görüntüleri                     örneklerden biri mesela, camsı
        oluşturulabiliyor. Dolayısıyla                          metal diye bir kavram duydunuz
        hem teorik hem deneysel                                 mu? Camsı metallerin keşfedildiği
        olarak birçok şeyi malzeme                              ve sentezlendiği, teorik olarak

        bilimleri alanında yapabilecek                          tahmin edilip, deneysel olarak
        üretebilecek çalışabilecek bir alan                     sentezlendiği merkezlerden ilki
        var kısacası. Avrupa’daki en eski                       KTH dır.





        106  •  İNOVASYON  KÜLTÜRÜ
   101   102   103   104   105   106   107   108   109   110   111