Page 56 - inovasyon 20
P. 56

İNOVATİF HABER  Bu kara delik türü, daha küçük, yıldız kütleli kara delikler ile galaksilerin                          Görüntü, 2019'da Messier 87 adlı bir galaksideki bir kara deliğin ilk


                      merkezinde gizlenen süper kütleli kara delikler arasındaki boşluğu dol-
                                                                                                                                  görüntüsünü üreten Antarktika'dan İspanya ve Şili'ye uzanan sekiz radyo
                                                                                                                                                teleskopundan oluşan bir ağ olan Event Horizon teleskopu (EHT)
                      duruyor. Yeni keşfedilen “goldilocks” kara deliği 55.000 güneş kütlesine
                                                                                                                                                    tarafından yakalandı. Görüntü, ana akım astronominin çalış-
                      sahiptir. Gökbilimciler, çok arkasında bulunan bir şeyi tespit ederek
                                                                                                                                                      ma varsayımı olan Samanyolu'nun merkezinde bir kara delik
                      ara kara deliği buldular: bir gama ışını patlamasından gelen sinyaller.
                      Patlamanın emisyonunun yerçekimsel merceklenmesi, bilim adamlarını
                                                                                                                                                                insanı, bozon yıldızları veya karanlık madde küme-
                      orta kütleli kara deliğe yönlendirdi.                                                                                           olduğuna dair ikna edici bir kanıt sunuyor. Az sayıda bilim
                      Üçüncü kara delik türü, süper kütleli kara deliktir. Bunlar milyarlarca                                                                      leri gibi diğer egzotik nesnelerin olasılığı hakkında

                      güneş kütlesine sahip olabilir. Gökbilimciler, çoğu galaksinin çekir-                                                                                    spekülasyon yapmaya devam etmişti.
                      değinde süper kütleli kara delikler olduğuna inanıyor.                                                                                                    Sagittarius A* kara deliklerin kozmosun

                      Kendi Samanyolu galaksimizin merkezinde bulunan Sagittarius A*,                                                                                            şiddetli, açgözlü canavarları olarak tipik

                      güneşimizin kütlesinin yaklaşık 4 milyon katı ve yaklaşık 37 milyon mil                                                                                      tasvirinin aksine, yalnızca bir damla
                      çapındadır.                                                                                                                                                    malzeme tüketiyor. Harvard-Smithso-

                      Sagittarius A* olarak bilinen kara deliğin kendisi görülemez çünkü hiç-                                                                                          nian Astrofizik Merkezi'nden Michael
                      bir ışık veya madde çekimsel tutuşundan kaçamaz. Ancak gölgesi,                                                                                                  Johnson, " Sagittarius A*  bir insan

                      uçurumun üzerinde ışık hızına yakın bir hızla dönen parlak, bulanık bir                                                                                          olsaydı, her milyon yılda bir tek pi-

                      ışık halkası ve madde tarafından izlenir.                                                                                                                       rinç tanesi tüketirdi" dedi.
                                                                                                                                                                          Sagittarius A* nispeten küçüktür, yani toplan-

                                                                                                                                                                          ma diskindeki toz ve gaz haftalar yerine da-

                                                                                                                                                                          kikalar içinde yörüngede dönerek bir gözlem-
                                                                                                                                                                            den diğerine hareketli bir hedef oluşturur.

                                                                                                                                                                             Markoff, gözlemleri, yavaş deklanşör hızına
                                                                                                                                                                              sahip bir kamera kullanarak kuyruğunu

                                                                                                                                                                               kovalayan bir köpek yavrusunu fotoğra-

                                                                                                                                                                                flamaya çalışmakla karşılaştırdı. Bilim
                                                                                                                                                                                 adamları ayrıca galaktik düzleme bakmak

                                                                                                ŞEKİL-2                                                                          ve görüntülerinden araya giren yıldızları
                                                                                                                                                                                ve toz bulutlarını filtrelemek zorunda

                      Resim-2: Sagittarius A* adlı bir dev olan Samanyolu'nun merkezin-                                                                                           kaldılar. Bu faktörlerin bazı kombi-

                      deki süper kütleli kara deliğin bir görüntüsü Event Horizon Teleskobu                                                                                         nasyonları - ve muhtemelen bazı aşırı
                      tarafından 12 Mayıs 2022'de ortaya çıkarıldı. (Resim kredisi: Event                                                                                            kara delik fenomeni - görüntüdeki

                      Horizon Telescope işbirliği)                                                                                                                                   parlak lekeleri açıklıyor.



             56  • İNOVASYON  KÜLTÜRÜ / HAZİRAN 2022                                                                                                                                                    HAZİRAN 2022 /  İNOVASYON  KÜLTÜRÜ • 57
   51   52   53   54   55   56   57   58   59   60   61