Page 51 - inovasyon 20
P. 51

İNOVATİF HABER  EVENT HORIZON   Modern anlamda kara delikler ilk olarak 1915'te Albert Einstein'ın genel


        görelilik teorisinin bir sonucu olarak tahmin edildi. Bu nesneler o kadar

        yoğun ki, olay ufku adı verilen bir sınırla çevrili; bu sınırı aşan herhangi bir

        şey asla dış evrene geri dönemez. İlk aday kara delik, Uhuru X-ışını uydusu
 TELESKOBU  tarafından keşfedilen Cygnus X-1 idi. Bu keşfi, 1974'te Samanyolu'nun süper

        kütleli kara deliği Sagittarius A*'nın tanımlanması izledi.
        Bugün kara deliklerin kozmosta yaygın olduğunu biliyoruz. Neredeyse her

        büyük galaksi, Güneş kütlesinin milyonlarca veya milyarlarca katı ağırlığında
 Tuğba Sevinç
 Kültür Koleji Ortaokulu  en az bir süper kütleli kara delik içerir. Her yerde bulunmalarına ve büyük
 Fen Bilimleri Bölüm Başkanı
        kütlelerine rağmen, bu kara deliklerin boyutları nispeten küçüktür, yani en
 Event Horizon Telescope (Olay Ufku Teleskobu-EHT-), süper kütleli kara   iyi teleskoplarımız bile onların görüntülerini alamaz - en azından yalnız

 delikler etrafındaki emisyonu görüntülemek için birleşmiş bir gözlemevi   çalışırken. EHT, birden fazla teleskopu gezegen boyutunda tek bir sanal
 grubudur.  gözlemevinde bir araya getirmek için "çok uzun temel interferometri" (VLBI)


        olarak bilinen bir yöntem kullanır. Bu birleşik güç, ona dev eliptik gökada
        M87'deki süper kütleli kara deliğin bir görüntüsünü almak için gerekli

        çözünürlüğü verdi.





                                                                                  Resim-2: Hawaii'deki

                                                                 Resim-2          Maunakea zirvesinde
                                                                                  Milimetre-altı Dizisi'ni

                                                                                  (SMA) oluşturan 6
                                                                                  metrelik antenlerden

                                                                                  biri. SMA, birden
 Resim-1
                                                                                  fazla teleskopu tek

                                                                                  bir dünya çapındaki

                                                                                  gözlemevinde bir-
 Resim-1: Event Horizon Teleskobu tarafından çekilen, yoğun yerçekiminin et-      leştiren Event Hori-
 kisi altında dönen maddenin yaydığı ışığı gösteren insanlık tarihinde bir kara   zon Telescope'un bir

 deliğin ilk görüntüsü. Bu kara delik, Güneş'in kütlesinin 6,5 milyar katıdır ve   bileşenidir.
 M87 galaksisinin merkezinde bulunur.








 50  • İNOVASYON  KÜLTÜRÜ / HAZİRAN 2022                                      HAZİRAN 2022 /  İNOVASYON  KÜLTÜRÜ • 51
   46   47   48   49   50   51   52   53   54   55   56